Merhabayla Başlar Tanışmalar!
Konumuz Romanlar; Türkiye’nin coğrafi kuzeybatı yönünde, Balkan göçmenlerinin yoğunluklu bulundukları Trakya bölgesinde, Türklerle çingeneler iç içe yaşarlar. Kentsel ikamet karşısında direnen Çingenelerin 70’li yıllarda I. Uluslararası Çingeneler Kongresinde alınan karara istinaden dünya çingeneler için ortak bayrak marş tanımlanmasında bu şarkı kabul görmüş. Sayfa sonundaki de çingene bayrağı! (IRU – International Romani Union orijinal website paylaşımında:
“IRU Statüsü‘nün Önsözünde, Roman Ulusunun ortak amaç ve fikirleri, onları temsil eden temsilcilerin gerçekte kim olduğu ifade edilmektedir ve bu nedenle Uluslararası Roman Birliği – IRU kurulmuştur. Roman halkının temsilcileri olarak Roman nüfusunu ve gelecek nesillerimizi geçmişte, günümüzde ve gelecekte yaşanabilecek tüm olumsuz olaylardan, her türlü ayrımcılık, nefret söylemi, ayrımcılık, hoşgörüsüzlük, şiddet, soykırımdan korumak için çaba gösteriyoruz. ve aynı zamanda temel insan haklarına, tüm cinsiyetler arasında eşitliğe, haklara saygı için elverişli bir ortamın yaratılmasına, temel demokratik özgürlük ilkelerine ve yaşam standardına saygı gösterilmesine derinden inanıyoruz. tüm usulsüzlüklerin ortadan kaldırılması, bunun için yükümlü olan uluslararası kuruluşlarla işbirliği içindedir. Misyon ve yükümlülükler şunlardır:
- Roman kültürünün, geleneğinin, geleneklerinin ve dilinin korunması için ufukları genişletmek.
- Temel insan hak ve özgürlüklerine saygı ve uluslararası nitelikteki tüm sözleşmelerin imzalanmasından sonra gelen tüm yükümlülüklere saygı
- Dünyada barışı ve istikrarı korumak için
- Uluslar arasında saygıya ve eşit haklara dayalı dostluk ilişkileri geliştirmek.
- Romanlarla ilgili sorunların ekonomik, sosyal, kültürel ve insani yönden çözülmesine yönelik kalkınma
- Renk, ırk, cinsiyet, dil ve din farkı gözetmeksizin eşit haklara, özgürlüğün temellerine olan desteği güçlendirmek” denilmektedir.)
Çingeneler milli şarkısı “Djelem Djelem” bu videoda Barcelona Gipsy Klezmer Orchestra tarafından seslendiriliyor. İspanyol vokal Sandra Sangiao, görüntüsüyle romanların vahşi hasletlerini ortaya çıkarıyor. Şarkı sözlerini paylaştıktan sonra bu şarkının bir başka versiyonunu da Sırp müzisyen ailenin çocuğu vokalist ve perküsyoncu Marko Stojanović Louis tarafından tekrar yorumlanmış.
E tsarentsa, bahtale Rromentsa…
Cilem, cilem, lungone dromensa
Maladilem bakhtale Romensa
A Romale, katar tumen aven,
E tsarentsa bahtale Rromentsa?
A Romale, A Chavale!
Sas vi man yekh bari familiya,
Mundardyas la e Kali Legiya
Aven mansa sa lumnyake Roma,
Kai putardile e Romane droma
Ake vriama, usti Rom akana,
Amen khutasa misto kai kerasa
A Romale, A Chavale !
Puter Devla le parne vudara
Te shai dikhav kai si me manusha
Pale ka zhav lungone dromendar
Thai ka phirav bakhtale Romensa
A Romalen, A chavalen !
Opre Rroma, si bakht akana
Aven mansa sa lumnyake Roma
O kalo mui thai e kale yakha
Kamav len sar e kale drakha
A Romalen, A chavalen…!
Çeviri için tıklayın!
Aven mansa, Çingenecede “benimle gelin” anlamındadır. Bu konuyla ilgili yıllardır yaptığım araştırmalarda biriktirdiğim doküman ve bilgilerin Kham* görmesini istedim. (*Kham, güneş.)
