| Haber vermek = Canavel |
| HafifXAğır = …..XParo |
| Hafta = Kurko(dişil: E khurko) |
| Hak = Hakaj(eril) |
| Hakikat = Çaçipen(eril) |
| Hala = Bibi |
| Halam = Mibibi |
| Halbuki, oysa = ba |
| Halk, İnsanlar = Ecene, Le manuşya – (çoğul, nötr) /(çoğul, eril),Manush. |
| Hamile = Kamni |
| Hamur, galrta unu = Ğumer(eril),Xumel, Xumer . Hamur işi –(Meyve, süzme peynir ve kuru üzüm ileyuvarlatılmış) =saviako Hamur, eknek kırıntıları = xumel, xumer. Hangi vitasa’da =Ande save vitsa |
| Nan = Kirchima |
| Hangi, Kim = Sava, savo. Hangi vitsada(Çadırda/Klan’da) = Ande save vitsa Hangi memleketten geliyorsun? = Ando savo them aves? Kosova’dan geliyorum = Avav ando Kosovesta Londra’dan geliyorum = Avav Londrayata |
| Hapis = Pandipen(eril) |
| Harab etsin onu = Te malavel lrs |
| Hareketsiz durma = tordjol |
| Harf = Patran |
| Harf-i tarif = O – tekil ve eril = E(i) – tekil ve dişil = Le – çoğul veya nötr Örnekler: Baba = O Dat Anne = E Day Kayın ebeveyn = Le Xanamik |
| hariç, göre = sar |
| Hasta = NasVALo, Nafta,Nafti Oğlum hasta; o iyi değil = Nasvalimos si muro čavo; naj lašo . Hasta ve beyaz ve seni istemeyen AY = Nasvalo thai parno si o chomut thai na mangel ke tu |
| Hastalanmak = Nasvalyol |
| Hastalık =Naswalemos Kötü huylu hastalık = i menkiva Kötü huylu hastalık onu harap etsin = Te malavel les i menkiva Hastalık getiren ruh =Mamioro |
| Hastane = Spitale(dişil) |
| Haşlamak = Parinde |
| Hata = Doş(dişil) |
| Hatalı = Doşalo |
| Hatıra, Anı = Seripen(eril) |
| Hatırlamak = Serel |
| Hatırlatma = Le(i)perel |
| Hatırlatmak = Serarel, Seravel,Açhel(-ilo) |
| HAVA DURUMU: SIFATLAR: sıcak / ılık = tato sıcak bir gün = ekh djes tato soğuk = shilalo / shudro soğuk bir kış = ekh ivend shudro karlı = ivalo yağmurlu = brishindalo rüzgarlı = balvalalo bulutlu = oblakno / felhevalo bulutlu bir gökyüzü = ekh cheri oblanko nemli = vlazhno nemli bir yaz = ekh milaj vlazhno fırtınalı = furtunalo sisli = muglalo buzlu = jegesho güneşli = khamesko güneşli bir gün = ekh djes khamesko açık = rendesho / jazno açık bir gökyüzü = ekh cheri rend FİİLLER: yağmur yapmak = te del/perel (o) brishind’e çiselemek = xurdes del (o) brishind’e kar yağmak = te perel (o) iv dolu yağmak = te del (o) paho şimşek çakmak / şimşek var = vilamlij / strafjal gök gürültüsü olmak/ orada gök gürültüsü var = tudunij / rondij İSİMLER: (Temel telaffuzlar yandadır.) Lovari Rromanes’in birkaç alt lehçesinde ve mevcut Hintçe terimlerle birlikte ödünç kelimeler bulunduğundan, mevcut hava veya hava durumunun birkaç yolu olabilir, olay anlatılabilir. Tüm bu terimlere aşina olmak önemlidir. hava = vrjama – wr’yah-mah sıcaklık = tempetura – t’ehmp-eyr-ah-tuhrr’ah derece = stepen – st’ay-pehn derece(çoğ)= stepenja – st’ay-pehn-yah kar= iv -eew / eef buz / dolu / don = paho – pah-hoh kar fırtınası / snowstorm / blizzard = ivalo brishind – ee’wah-loh breesh-ihnd yağmur= brishind – breesh-ihnd sel = poplava – pohp-lah’ gök gürültüsü = tudunimos – çok-doo-nee-mohs yıldırım= strafjalimos – str’ah-f-yahl-ee-mohs yıldırım = vilamlimos – weel-ahm-lee-mohs gök gürültülü fırtına= chori vrjama – choh-rree w’ryah- mah fırtına= bari vrjama – bah-ree wr’yah-mah rüzgar = balval – bahl-wahl güneş= kham – kh’ahm gökyüzü =cher – ch-ayrr gökyüzü =cheri -ch-ayr-ree bulut = felhevo – f’ ehl-hay’woh bulutu = oblako – oh-blah-koh sis= mugla – moog-lah çiy = bruma – broo-mah nem= chindipe – ch-ihn-dee-pay |
| Havlu = Peşkir, Kosno(eril) |
| Hayal,Rüya = Suno(eril) |
| Hayalet = Çağana/l Hayalet kusmuğu = Johai |
| Hayat = DJiben |
| Hayatta(sağ) = Cundi, civdi. Annen hayatta mı? = Tiday cundi isi? |
| Haydi = Haydi Haydi dışarı çıkalım. = Haydi ka ca avriyal.) |
| Hayır = Na, ma, nay(keskin oku). |
| Haylaz = Bengalo |
| Hayvan = Cavutra |
| Hayvansal ürünlerden uzak durmak(Cuma günü) = Postiu |
| Hayranlar Gadje çingene (Romen :”köpekler, yavrular, civcivler) = puyuria |
| Helâ, tuvalet= O çenefi, kenefi. Helâ nerededir? = Kuri tamo o çenefi? Kaj si toalet? Kaj hi toalet? |
| Hemem = Haino |
| henüz = inke, mig. |
| Her = Sarkon |
| Herb/s(Şifalı otlar) = Drab |
| her ikisi de…ve = vi…thay vi |
| Her zaman = Savağt, Savar,Safora |
| Herkes, Hepsi = Sare, Savorre |
| Herkes iyidir/iyi midir? = Savore si mişte/? |
| her nerede = kaygodi, Varekay. |
| Herşey = Sogodi (Herşey nasıldır?=Sar si sogodi? ) |
| Heryandan, çepçevre = Truyal |
| Heryerde = sathane |
| Hıdrellez = Hedrelezi(eril),Herdelezi, Ederlezi, Kakava. Mutlu Hıdelez! = Baxtalo O Herdelezi! |
| Hırsız =Çorni, Çor. Hırsız olarak = chorriKANo Hırsızlık = Çora, Çorubo, Choribe. Hırsızlık yapmayın! =(Choribe) Çorubo nakeren! |
| Hızlandırmak = Sigyarel |
| HızlıXYavaş = Sig, SigoXpohari, çeros, lesoto. Yemeğimi nasıl daha yiyorsam, daha hızlı. =May sigo sar te May khav |
| Hiçbir şey = İdişey, Khanci, Kançi, Niçikanç, Nişta. |
| Hiç kimse = Khonik |
| Hikâyeler(Büyülü, batıl ve doğaüstü) = Darane svatura |
| Hindi = Lutuy |
| Hindi(dişi) = Lutuni(dişil) |
| Hindi(erkek) = Lutuno(eril) |
| Hiristiyan = Dasdesni(dişil) Hıristiyan haçı =Treshul |
| His, Duygu = Ğaçaripe(eril), hatjaripe. |
| Hissetmek = Ğaçarel, osetinel,te hatjarel. Nasıl hissediyorsun? = Sar osetine(y/s)a tut? |
| Hizmetçi = Kanduni Hizmetçisi ondan daha güzel = – leski Kanduni – si po-lachi lestar. |
| Hizmet etmek = Kandura |
| Holokost(Yutan,yiyip bitiren )-Edebiyat’da- = Porraimos |
| Horoz = Başno(eril) |
| Hoş, sevimli, tatlı, cazip, nefis, ince, titiz = Şukar(er./diş.) |
| Hoşça kal = Achha devlesa(Kalan kişiye). |
| Hoş geldin = T’aves baxtalo, may pala soste. Hoş geldin = Şukar aljan/aveyan. Hoş geldin Kraliçem = T’aves baxtalo mi tagarni Hoş geldiniz, memleketimize = T’aves baxtalo ando amaro them |
| Hoşlanmak = Bicidinel Senden hoşlanıyorum = Me bicidinava tut. Seni seviyorum = Me mangava tut |
| Hoşuna gitmek = Molar |
| Hukuk meclisi(Çingene Mahkenesi) = Kris Romanî |
| Huzur = patsha Ne para ne de şeytan huzurla kalamaz(oturamazlar.) = O lov tai o beng nashti beshen patshasa |
| Huzursuz,Gergin = nervozno / njugtalano Onun bir huzursuzluk hissi vardı[edb.:onun için bir huzursuzluk vardı ]= Ekh hatjaripe nervozno sas les Huzursuz hisleriniz var[edb.:huzursuz olan duygulara sahipsiniz.] =Hatjarimata njugtalane si tumen |
| Hükümet = Raipen(eril) |
| Hüzün, Keder, Üzüntü, = briga |
| Hüzün şarkıları = Brigaki djilia(Zorluğu anlatan şarkılar) |